อาการกล้ายุบ เกิดจากอะไร??

อาการกล้ายุบ เกิดจากอะไร??

หลายท่านอาจได้เคยพบเจอปัญหากล้าที่เพาะไว้ในถาดเพาะ หรือถุงเพาะ ค่อยๆยุบ ล้ม พับ โดยที่ไม่มีหนอนหรือหอยทากกัดกิน เราเรียกอาการเหล่านี้ว่า Damping off หรือ โรคโคนเน่า, เน่าคอดิน ,เน่าระดับดิน นั่นเองโรคนี้สามารถส่งผลกระทบต่อต้นกล้าส่วน ใหญ่ โดยเฉพาะในสภาพทีมีความชื้นสูง การระบายอากาศไม่ดี และหากหว่านเมล็ดหนาแน่นเกินไป ปัญหาส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นเมื่อหว่านเมล็ด ในที่ร่มหรือในเรือนกระจกตั้งแต่เนิ่น ๆแต่ก็อาจส่งผลกระทบต่อต้นกล้าที่ปลูกกลางแจ้งและในที่ร่มได้ เช่นกันสาเหตุเกิดจากเชื้อราหลายชนิด ได้แก่ Pythium sp. , Phytophthora sp., Fusarium sp., Rhizoctonia sp.โดยแต่ละเชื้อจะแสดงอาการใกล้เคียงกันดังนี้

 Pythium sp. และ Phytophthora sp.พืชที่ติดเชื้อจะมีการเจริญเติบโตช้า ต้นกล้าเริ่มล้มลง รากจะเน่า และระบบรากเหลืออยู่น้อยมาก บริเวณโคนต้นติดกับดินหรือวัสดุปลูก พืชจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล อาการทั่วไป ของ การติดเชื้อ คือเปลือกของรากและต้นจะเปื่อยยุ่ยและหลุดออกโดยง่าย

 Fusarium sp. มักจะติดมากับเมล็ด และสะสมอยู่ในดิน ทําให้เมล็ด เน่า ไม่งอก ไม่สามารถโผล่พ้นดินขึ้นมาได้ ในระยะกล้ามักพบแผลสีน้ำตาลรอบต้น หักพับ รากไม่เจริญ ใบล่างเหลือง แห้ง เหี่ยวไหม้เมื่อตัด ตามขวางพบท่อน้ำเป็นสีน้ำตาล

 Rhizoctonia sp.บริเวณโคนลําต้น มีแผลบุ๋ม สีแดงน้ำตาลเข้มถึงน้ำตาลอ่อน แผลมักเป็นแบบแห้ง (dry canker), ไม่ชื้น (แตกต่างจาก Pythium ที แผลชื้น) อาจลุกลามรอบโคน (girdling) จนต้นกล้าโค่น ระบบราก อ่อนแอ /รากถูกทําลาย

การป้องกัน
การป้องกันโรคที่มีประสิทธิภาพ ต้องอาศัยการผสมผสานหลายวิธีเข้าด้วยกันดังนี้
1.หมั่นสํารวจแปลงปลูกอยู่เสมอ เมื่อพบต้นกล้าทีเป็นโรค ให้ถอนและนําไปเผาทําลายนอกแปลงปลูกทันที และรักษาความสะอาดของแปลงปลูก และวัสดุปลูก
2.ใช้เมล็ดพันธุ์ดีปราศจากเชื้อโรคพืช และมีความงอกสูง
3.ไม่หว่านเมล็ดแน่นเกินไป เว้นระยะต้นให้แสงแดดสามารถส่องผ่านได้ มีการระบายน้ำทีดี
4.ก่อนปลูกคลุกเมล็ดด้วยสารป้องกันเชื้อรา ไตร-แท๊บ ใช้ผสมวัสดุเพาะกล้า อัตรา 1 กิโลกรัม ต่อวัสดุเพาะกล้า 100-500 กิโลกรัม การรองก้นหลุมก่อนปลูกใช้ ไตร-แท๊บ อัตรา 50-100 กรัมต่อหลุม หรือการหว่านโคนต้น ใช้ ไตร-แท๊บ 1 กิโลกรัมผสมปุยคอก ปุ๋ยหมัก 100-200 กิโลกรัม
5.ป้องกันโรคด้วยการใช้ ไตร-แท๊บ ฉีดพ่นลงดินหรือปล่อยไปกับระบบน้ำ ในอัตราส่วน 100 กรัม ต่อน้ำ 20 ลิตร หรือไตร-แท๊บ 50 กรัม ร่วมกับ เจน-แบค 50 กรัม ต่อน้ำ 20 ลิตร
6.การปรับสภาพดินด้วยการใช้ จัสเตอร์ ฉีดพ่นลงดินหรือปล่อยไปกับระบบน้ำ ในอัตราส่วน 20 ซีซี ต่อน้ำ 20 ลิตร เพื่อปรับสภาพดินให้ pH อยู่ในช่วง 6-6.5 ซึ่งเหมาะสมต่อการเจริญเติบโต และไม่เอื้อต่อการเกิดโรค

เรียบเรียงข้อมูลโดย : ชุลีพร ใจบุญ

ข้อมูลอ้างอิงจาก : กลุ่มพยากรณ์และเตือนการระบาดศัตรูพืช กองส่งเสริมการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ย กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (https://www.moac.go.th/ )

ขอบคุณที่มารูปภาพ : https://farmdoc.illinois.edu Seedling diseases in soybean more evident throughout the state Nathan Kleczewski  June 15, 2018