การจัดการโรคในทุเรียนที่เกิดจากเชื้อไฟทอปธอร่า และฟิวซาเรียม ด้วยชีวภัณฑ์

หมวดหมู่: บทความชีวภัณฑ์

การจัดการโรคในทุเรียนที่เกิดจากเชื้อไฟทอปธอร่า และฟิวซาเรียม ด้วยชีวภัณฑ์

เพื่อเป็นแนวทางในการจัดการโรคที่เกิดจาก เชื้อราไฟทอปธอร่า และฟิวซาเรียม ที่ระบาดในทุเรียนในตอนนี้ สิ่งที่เกษตรกรต้องทราบคือลักษณะของเชื้อโรค สภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการแพร่ระบาด กลไกของเชื้อโรคที่เข้าทำลายต้นทุเรียน และกลไกการทำงานของชีวภัณฑ์ เพื่อที่จะนำมาใช้ป้องกันกำจัดเชื้อสาเหตุของโรค
ในการควบคุมเชื้อรา ไฟทอปธอร่า และฟิวซาเรียม ในทุเรียน ควรใช้ชีวภัณฑ์ในการควบคุม เพราะการใช้ชีวภัณฑ์สามารถควบคุมเชื้อได้ในระยะนาน และมีกลไกการเข้าทำลายเชื้อหลากหลายไม่ทำให้เชื้อโรคดื้อยา

ลักษณะเชื้อรา Phytophthora sp. และ Fusarium solani ที่ระบาดในทุเรียน

ลักษณะ	Phytophthora sp.	Fusarium solani
ประเภทเชื้อ	ราชั้นต่ำ (Oomycete) เส้นใยไม่มีผนังกั้น ผนังเซลล์ เซลลูโลส (Cellulose) สร้างซูโอสปอร์ (zoospore) เคลื่อนที่ได้	ราชั้นสูง (Ascomycete) เส้นใยมีผนังกั้น ผนังเซลล์ ไคติน (chitin) ร่วมกับเบต้ากลูแคน (β-glucan) สร้างสปอร์ (spore) ปลิวไปกับอากาศ
ที่อยู่อาศัยของเชื้อ	ดินชื้น น้ำผิวดิน รากพืชที่เป็นโรค สปอร์ที่พักตัวอยู่ในดินลึก 15-30 ซม (อยู่ได้ 2-10ปี) สปอร์ที่เคลื่อนที่ได้ในดินน้ำลึก 5-10 ซม. บริเวณรากพืชส่วนโคนต้น (อยู่ได้ 1-2 วัน)	ดิน พืชเป็นโรคสปอร์พักตัวดินซากพืชที่เป็นโรค อยู่ได้นาน 3-6 ปี อยู่ในดินน้ำลึก 5-10 ซม. บริเวณรากพืช
สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ต่อการเจริญเติบโต	อุณหภูมิ 25–30°C ความชื้นสูง (>90%) ดินชื้นหรือมีน้ำขัง	อุณหภูมิ 25–35°C ดินระบายไม่ดี pH 5.5–6.5
กลไกการเข้าทำลาย	ซูโอสปอร์ เคลื่อนไหวในน้ำ รากพืช บาดแผล เชื้อปล่อยเอนไซม์ (pectinase, cellulase) ย่อยผนังเซลล์พืชเข้าสู่ผิวราก, ลำต้น, หรือ ผล เส้นใยเจริญตามเนื้อเยื่อพืช เช่น xylem และ phloem อาการ "เหี่ยวเฉา""ลำต้นเน่า" หรือ "ผลเน่า"	สปอร์เข้าสู่บาดแผลจากแมลง กิ่ง, ลำต้น, หรือผล เชื้อปล่อย เอนไซม์ (pectinase, cellulase) ย่อยผนังเซลล์พืช เส้นใยเจริญตามเนื้อเยื่อพืชเข้า xylem อาการที่พบเกิดกิ่งแห้ง ต้นโทรม

การนำชีวภัณฑ์ใช้ในการควบคุมเชื้อไฟทอปธอร่า และฟิวซาเรียม ในทุเรียน

กลไกการเข้าทำลายเชื้อโรคพืชของ เจน-แบค
ปล่อยสารปฏิชีวนะ
แข่งขันพื้นที่กับราก่อโรค
ยับยั้งสปอร์เชื้อรา
ระยะเวลาการเข้าทำลายเชื้อ 2-3 วัน โดยเชื้อจะอยู่ในดินได้นาน 2-4 สัปดาห์ ขึ้นกับสภาพแวดล้อม

กลไกการเข้าทำลายเชื้อโรคพืชของ ไตร-แท๊บ
แข่งขันพื้นที่-อาหาร
เป็นปรสิตรา
ผลิตสารต้านรา
กระตุ้นภูมิคุ้มกันพืช
ระยะเวลาการเข้าทำลายเชื้อ 1-3 วัน โดยเชื้อจะอยู่ในดินได้นาน 2-4 สัปดาห์ ขึ้นกับสภาพแวดล้อม

อาการต้นทุเรียนที่เป็นโรค และผลลัพธ์หลังจากใช้ชีวภัณฑ์ เจน-แบค (บาซิลลัส ซับทิลิส สายพันธุ์ บีเอ็ม-01) ไตร-แท๊บ (ไตรโคเดอร์มา แอสเพอร์เรียลลัม สายพันธุ์ เอ็นเอสที-009) และ ไซเบ็ค พี

แนวทางการป้องกันกำจัดโรครากเน่า โคนเน่า (ไฟทอปธอร่า) และกิ่งแห้ง (ฟิวซาเรียม)

 การป้องกำจัดโรคที่ระบบราก โคนต้น : ไตร-แท๊บ อัตรา 100 กรัม ต่อน้ำ 20 ลิตร พ่นหรือปล่อยไปกับระบบน้ำ

 ฉีดพ่นการป้องกำจัดโรคที่ลำต้น กิ่ง : เจน-แบค อัตรา 100 กรัม + ไซเบ็ค-พี (สารกระตุ้นภูมิคุ้มกันให้พืช) อัตรา 4 กรัม ต่อน้ำ 20 ลิตร

 ทาที่แผลบนลำต้น กิ่ง : ไตร-แท๊บ อัตรา 1 กิโลกรัม + ไซเบ็ค-พี อัตรา 0.4 กรัม ต่อน้ำ 2 ลิตร (ผสมไซเบ็ค พี ลงน้ำก่อน)

เอกสารอ้างอิง:

รัติยา พงศ์พิสุทธา, ชัยณรงค์ รัตนกรีฑากุล, สัณฐิติ บินคาเดอร์, กนกพร ฉัตรไชยศิริ, และพัชรี บุญเรืองรอด. 2563. การตรวจสอบเชื้อราสาเหตุของโรคกิ่งแห้งของทุเรียน. แก่นเกษตร. 48: 703-714

แท็ก: โรคในทุเรียน ทุเรียน Phytophthora sp. Fusarium solani การเข้าทำลาย ชีวภัณฑ์ Trichoderma asperellum Bacillus ใช้ชีวภัณฑ์ร่วมสารเคมี ป้องกันกำจัดโรค

14 กรกฎาคม 2568

ผู้ชม 172 ครั้ง